Görüş XI • Salgın Zamanlarına Psikoloji İçinden ve Ötesinden Bakmak: Farklı İsimler, Farklı Perspektifler •

Güneş Sevinç Kayacı

“Fiziksel olarak sağlıklı olmanın kişisel tercihlerin  sonucu gibi algılanmasına benzer bir biçimde, ruhsal olarak sağlıklı olmak da yaygın bir biçimde bireysel bir performans gibi algılanmaya başlandı. Psikologlar olarak bunun yalnızca bireysel bir performans olmadığını vurgulayabilir; güvencesizlik, geleceksizlik ve salgınla ilgili belirsizliğe karşı dayanışmayı çoğaltacak araçlar, yöntemler geliştirmeye yönelebiliriz.”

Soru 1: Salgın sürecinin bireyler ve toplumlar üzerindeki mevcut ve olası etkilerini kendi perspektifinizden nasıl yorumlarsınız? Bu sürece ilişkin eleştirel bir yorumlama sizce neleri gözden kaçırmamalıdır?

Salgının aynı zamanda bir ruh sağlığı krizine neden olduğu dile getiriliyor. Kimileri içinse ruh sağlığı diye bir kategori mevcut bile değil. İşe gitmek için her gün metrobüse binen birine fiziksel mesafelenmeden bahsetmek kadar konu dışı.  Eleştirel bir yorumlama bu eşitsizliği dikkate almalı, temel ihtiyaçların karşılanması ve doğru bilgiye ulaşabilmenin salgının olası etkilerini minimalize etmede öncelikli olduğunu gözden kaçırmamalıdır.

* * *

Soru 2: Psikolojiyle ilgili alanlarda olan bizler, bu sürecin içinden geçerken, bireylerin ve toplumların esenliğine katkı sağlamak için neler yapabiliriz? Bu süreç ve yapacaklarımız bu mesleki bilgi ve faaliyetlerimizi nasıl etkiler?

Salgın çoğumuzun gündelik hayatında zorlayıcı değişiklere neden oldu. Kendimizi içinde bulduğumuz bu yeni hâl, bir yandan mevcut sorunları görünür hâle getirirken bir yandan da yeni sorunlar, krizler üretebilir. Psikolojiyle ilgili alanlarda olan bizlerin, bireysel terapiler ve yapılandırılmış programlarla sınırlı kalmayarak dayanışmayı çoğaltacak yeni alanlar yaratabileceğini düşünüyorum. Fiziksel olarak sağlıklı olmanın kişisel tercihlerin sonucu gibi algılanmasına benzer bir biçimde, ruhsal olarak sağlıklı olmak da yaygın bir biçimde bireysel bir performans gibi algılanmaya başlandı. Psikologlar olarak bunun yalnızca bireysel bir performans olmadığını vurgulayabilir; güvencesizlik, geleceksizlik ve salgınla ilgili belirsizliğe karşı dayanışmayı çoğaltacak araçlar, yöntemler geliştirmeye yönelebiliriz. 

 * * *

Soru 3: Eklemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Psikoloji ve psikiyatrinin salgınla ilişkili durumlarda ortaya çıkan travmatik stresle başetmek için gevşeme egzersizleri, çeşitli nefes ve konsantrasyon teknikleri, uyku ve beslenmeye özen göstermenin ötesinde bir öneri getiremiyor olması, alternatif araç ve yöntemler geliştirmenin ne kadar gerekli olduğunu gösteriyor diye düşünüyorum.